W poprzednich wpisach wskazałem w jaki sposób starać się tzw. dozór elektroniczny, dzisiejszy artykuł dotyczy uprawnień osoby, u której w trakcie wykonywania kary w systemie dozoru elektronicznego wydano postanowienie o uchyleniu zezwolenia z jednoczesnym zarządzeniem wykonania kary w zakładzie karnym.

Postanowienie o zezwoleniu na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego nie stanowi gwarancji odbycia jej w całości w orzeczonej formie. Kodeks karny wykonawczy zawiera szereg obostrzeń dotyczących zachowania skazanego powodujących możliwość uchylenia tego zezwolenia, które wiąże się wprost z koniecznością stawienia się w zakładzie karnym, celem odbycia reszty kary.

Dzisiejszy wpis zawiera próbę wprowadzenia nowej formuły redagowania bloga, zawierającej najczęściej pojawiające się pytania wraz z odpowiedziami przekazanymi w przystępny sposób.

Co może spowodować, uchylenie mi zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?

Kodeks karny wykonawczy wskazuje na przesłanki, których zaistnienie „może” spowodować uchylenie zezwolenia, lub obliguje sąd do wydania takiego rozstrzygnięcia.

Zgodnie z art. 43zab k.k.w. jeżeli skazany nie stawi się zgodnie z harmonogramem w miejsce wykonywania kary np. do swojego domu, w którym zainstalowano urządzenie monitorujące jego obecność – sąd może uchylić zezwolenie. Ma to istotne znaczenie, bowiem każdorazowa ocena sytuacji, która spowodowała niepowrócenie do miejsca odbywania kary pozwala na stwierdzenie, czy zaistniały ważne powody, które uniemożliwiły dotarcie przez nas na czas do wyznaczonego przez sąd miejsca.

Zaistnienie przesłanek z art. 43zaa k.k.w. powoduje konieczność uchylenia zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego – są nimi:

a) niezachowanie wyznaczonego terminu na zgłoszenie upoważnionemu podmiotowi dozorującemu gotowości do instalacji środków technicznych przed podmiot dozorujący,

b) uchylenie się od niezwłocznego zainstalowania przez podmiot dozorujący rejestratora lub od założenia nadajnika;

c) naruszenie porządku prawnego przez skazanego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, w szczególności popełnienie przestępstwa lub przestępstwo skarbowego, lub uchylenie się od wykonania obowiązków związanych z dozorem elektronicznym lub innych nałożonych obowiązków, orzeczonego środka karnego, środka kompensacyjnego lub przepadku,

d) odwołanie przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego z powodu innego niż ustanie przyczyny, dla której przerwa została udzielona,

e) osadzenie skazanego w zakładzie karnym w czasie wykonywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego w związku z zastosowaniem tymczasowego aresztowania lub wykonaniem kary w innej sprawie.

Czy mam prawo bronić się przed niesłusznym uznaniem, że zaistniały wobec mnie przesłanki uchylenia zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?

Oczywiście, pragnę zauważyć, że przed wydaniem postanowienia sąd musi stwierdzić faktyczne zaistnienie wymienionych powyżej przesłanek. Dla skazanego oznacza to, że powzięcie informacji np. o przesłaniu przez kuratora wniosku o uchylenie zezwolenia na odbycie kary w systemie SDE powinno po pierwsze doprowadzić przez niego do ustalenia:

• jaka przesłanka z art. 43zaa k.k.w., czy z art. 43zab k.k.w. w jego przypadku miała nastąpić,

• czy okoliczność przedstawiana jako podstawa do prowadzenia postępowania w kierunku uchylenia zezwolenia na odbycie kary faktycznie zaistniała,

• czy mając do czynienia z fakultatywną przesłanką z art. 43 zab k.k.w. posiadamy odpowiednie argumenty, które przekonają sąd, że nasze niepowrócenie do miejsca odbywania kary było w istocie uzasadnione, a przede wszystkim należycie usprawiedliwione.

Dopiero wówczas można w sposób należyty przygotować się do obrony przed wydaniem postanowienia, którego skutkiem będzie konieczność zgłoszenia się lub doprowadzenia do zakładu karnego celem odbycia kary pozbawienia wolności. Błędem będzie w tej sytuacji niestawienie się na posiedzenie sądu w przedmiocie rozpoznania wniosku o uchylenie zezwolenia na odbywanie kary w SDE. W szczególności, że skazany ma jeszcze szansę przekonać sąd, aby ten odstąpił od uchylenia zezwolenia z uwagi na zaistnienie: „wyjątkowego przypadku uzasadnionego szczególnymi okolicznościami”, o którym mowa w art. 43 zaa §2 k.k.w.

Wydano wobec mnie postanowienie o uchyleniu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego oraz zarządzono przymusowe doprowadzenie za pośrednictwem Policji do zakładu karnego, co mogę jeszcze zrobić?

We wskazanej sytuacji przysługuje nam zażalenie, na które mamy 7 dni – sąd powinien nas o tym pouczyć. Samo zażalenie musi spełniać wymogi formalne oraz zostać złożone do właściwego sądu apelacyjnego, ale za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżane przez nas orzeczenie. W tym przypadku mamy ostatnią szansę, aby nie odbywać kary w zakładzie karnym – należy pamiętać, że liczy się każdy dzień, bowiem sąd musi niezwłocznie przekazać zażalenie do sądu II instancji, a ten rozpoznać zażalenie w ciągu 7 dni od daty jego wpływu z aktami sprawy.

Jednocześnie skazany może złożyć wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonego postanowienia.

Gdy postanowienie wydał Sąd Okręgowy w Zamościu III Wydział Penitencjarny i Nadzoru Nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych, sądem właściwym do rozpoznania zażalenia będzie Sąd Apelacyjny w Lublinie II Wydział Karny.

Pamiętajmy, że po uchyleniu zezwolenia, nie możemy starać się o ponowną zgodę na odbywanie kary w SDE w tej samej sprawie.

Adwokat Radosław Kostrubiec Zamość 2017